Tak, to prawda ‒ najbardziej charakterystyczną cechą stegozaurów jest to, że natura wyposażyła ich w maleńkie mózgi. Sami przyznajcie, że 80 gram w stosunku do zwierzęcia kilkutonowego to naprawdę spora różnica! Czym jeszcze wyróżniał się ten prehistoryczny osobnik?
W jakim okresie żył stegozaur?
Stegozaura można było spotkać w czasach późnej jury, czyli około 152 mln lat temu. Obszar zamieszkiwany przez ten rodzaj dinozaura to przede wszystkim dzisiejsza Ameryka Północna. Długo uważano ją za jedyny kierunek, w jakim warto poszukiwać szkieletów stegozaurów, aż w 2006 roku natknięto się na szczątki stegozaura w Portugalii. To oznacza, że nawet teren współczesnej Europy był miejscem zamieszkania tego ciekawego dinozaura.
Jak wyglądał stegozaur?
Wyróżniający dla wyglądu stegozaura był jego grzbiet, który praktycznie na całej długości był pokryty siedemnastoma kostnymi płytami i kolcami. Badacze do końca nie mają pewności, jaka była funkcja wspomnianych płyt. Doszukiwano się w tym aspekcie walorów termoizolacyjnych, ale też spekulowano o korzystaniu z płyt grzbietowych w ramach zalotów i popisów w stadzie. Kolce z dużym prawdopodobieństwem można określić jako osobistą broń wykorzystywaną w walce do obrony przed drapieżnymi gatunkami tamtych czasów.
Tułów stegozaura, sięgający 9 m długości i 4 m szerokości, był ułożony raczej nisko przy podłożu, łącznie z niewielką, wąską i podłużną, głową tego jaszczura. Patrząc na stegozaura, można było nawet odnieść wrażenie, że jego czaszka jest umiejscowiona niżej niż ogon. Stegozaur miał dość krótkie przednie łapy i silne, przysadziste kończyny tylne. Podczas chodzenia korzystał z wszystkich czterech kończyn.
To, ile ważył stegozaur, może zaskoczyć niejednego. Szczególnie, gdy bierze się pod uwagę jego niewielki mózg. Stegozaury osiągały nawet do 4,5 ton wagi!
Co jadł stegozaur?
Czy stegozaur jest przedstawicielem mięsożernego gatunku dinozaurów? Nie, stegozaur żywił się roślinami i to tymi umiejscowionymi raczej niżej, tuż nad ziemią. Taki wniosek nasuwa się po niskim położeniu głowy dinozaura i… braku silnych przednich zębów. Stegozaur miał jedynie trójkątne zęby o niedużych rozmiarach oraz swego rodzaju dziób. Dla naukowców jest to wyraźny sygnał, że zwierzę to miażdżyło pokarm, który jednocześnie nie mógł być zbyt „trudny” do jedzenia.
Obejrzyj krótki filmik o stegozaurze i sprawdź, czego jeszcze o nim nie wiesz!
Ciekawostki o stegozaurze
- Czy stegozaur miał dwa mózgi? Takie pytanie zadaje wielu entuzjastów świata prehistorycznych gadów. Bierze się ono z pewnością z niewielkich rozmiarów czaszki stegozaura, w której mieścił się niewielki mózg (mniej więcej jak u kota lub psa). Zaczęto się więc zastanawiać, czy może drugi nie był umiejscowiony w okolicach ogona (odkryto tam przestrzeń, która pomieściłaby kilkadziesiąt razy większy mózg, niż ten, który stegozaur posiadał). Naukowcy jednak takiej tezy nie potwierdzają.
- Obok dyskusji na temat wielkości mózgu stegozaura lub większej liczbie tego organu poruszane są kwestie inteligencji tych jaszczurów. Czy mały mózg miał odzwierciedlenie w niskim poziomie inteligencji? Niestety to pytanie pozostaje otwarte, gdyż badacze ‒ jak dotąd ‒ nie znaleźli związku między rozmiarem mózgu a inteligencją organizmów żyjących na Ziemi i tyczy się to również dinozaurów.
- Pierwsze odkrycie skamielin stegozaura i ich opis dokonał amerykański paleontolog Othniel Charles Marsh w 1877 roku podczas tzw. wojny o kości.
- Nazwa rodzajowa Stegosaurus, która w dosłownym tłumaczeniu oznacza „zadaszonego jaszczura”, ma swoje źródło w błędzie! Początkowo Othniel sądził, że charakterystyczne płyty na grzbiecie dinozaura były ułożone płasko ‒ jak dachówka. Potem jednak odkryto, że wystawały one pionowo w dwóch rzędach. Mimo tego, nazwa pozostała niezmieniona.
- Stegozaury w trakcie przemierzania prehistorycznych dróg nie należały do „rajdowców”. Według informacji paleontologicznych, prędkość biegu rozwijały maksymalnie do około 7 km/h.
- Największe skórne płyty stegozaura, które dorosły osobnik posiadał na grzbiecie w okolicach bioder, mierzyły nawet 60 cm długości i szerokości!
Stegozaur jest jednym z tych dinozaurów, których wygląd zapada w pamięć. Jeśli chcesz zobaczyć go na własne oczy, zapraszamy do Zatorlandu! Tutaj, w parku ruchomych dinozaurów, spotkasz wielkie jaszczury oryginalnej wielkości. Niektóre z nich wydają nawet odgłosy! Odwiedź nas z całą rodziną i poczuj smak prehistorycznej przygody!
